529 SAYILI V.U.K. GENEL TEBLİĞİNDE GERÇEK FAYDALANICI BİLGİSİ İLE İLGİLİ ÖNEMLİ DEĞİŞİKLİK!

Kıymetli okurlar,  

Bugün sizlere, hepimiz üzerinde yük olan angarya işlerden birisinden bahsedeceğim. Bir gece ansızın Resmi Gazete ile  ‘’Gerçek Faydalanıcı Bilgisi Bildirim Zorunluluğu’’ ile ilgili bir tebliğ hayatımıza girdi. Biz, Mali Müşavirler bu kadar çok iş arasında bir de bununla uğraşmak zorunda bırakıldık. İstenilen bilgilere ticaret odaları kayıtlarından, esnaf odaları kayıtlarından ve Maliye Bakanlığı kendi bilgi sisteminden kolayca ulaşabilecekken, neden bunun bildirimi mükelleften (dolaylı olarak bizlerden) istenerek, kolay olan iş zor hale getirildi. Üstelik süresinde bildirim yapılmaması ya da eksik veya yanıltıcı bilgi verilmesi halinde herhangi vergi zıyaına yol açmamasına rağmen ‘’Özel Usulsüzlük Cezası’’ ile mükellefler ve bizler zor durumda bırakıldık.  Şimdi konuyu açıklığa kavuşturarak adım adım ilerleyelim.

Gerçek Faydalanıcı Kimdir?

Bu terimle ilk olarak 13 Temmuz 2021’de Resmi Gazete’de yayımlanan meşhur 529 nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nde karşılaştık. Tebliğe göre, Gerçek Faydalanıcı; tüzel kişi veya tüzel kişiliği olmayan teşekkülleri nihai olarak kontrolünde bulunduran ya da bunlar üzerinde nihai nüfuz sahibi olan gerçek kişi veya kişileri ifade etmektedir. Bu tanıma dikkatinizi çekmek istiyorum. İfadeye baktığımızda, bir kişinin gerçek faydalanıcı olması için şirkete ortak olması veya şirket bünyesinde icracı üst düzey yetkili sıfatında bulunmasına gerek yoktur. Bakanlığın bu durumda olan kişileri kayıtlardan bulma imkanı olmamasını, konuyu bizlerin üzerine yıkmasındaki en büyük neden olarak görüyorum. Zaten tebliğin 1.maddesinde Amaç ve Kapsam başlığında, gelirlerin/servetlerin arkasındaki gerçek isimlerin bilinmesinin, vergi kaçakçılığı ile mücadele kapsamında önemli olduğu vurgusu yapılarak bildirimin amacı açıklanmıştır. Yani işletmelerin yasal ortaklarından ziyade arkalarında bulunan,  görünmeyen, gizli kişilerin tespit edilmesi asıl amacı taşımaktadır.

Gerçek Faydalanıcı İçin Kesilen Cezaların Dayanak Maddesi

Gerçek Faydalanıcı bildirimlerini süresinde vermeyen mükelleflerin özel usulsüzlük cezasıyla karşılaştıklarını söylemiştik. Bildiğiniz gibi 213 V.U.K’da Bilgi vermekten çekinenler ile 107/A, mükerrer 242, 256, 257, mükerrer 257 nci madde ve Gelir Vergisi Kanunu’nun 98/A maddesi hükmüne uymayanlar için ceza hükümleri mükerrer madde 355 de belirtilmiştir.

529 nolu tebliğde Gerçek Faydalanıcı Bildirimi için dayanak maddesi olarak 213 sayılı V.U.K. mükerrer madde 257’nin 4. fıkrası olarak belirtilmiştir. İşte mahkemelerde açılan davaların ceza iptali ile mükellef lehine sonuçlanmasının nedeni de bu maddedir. Çünkü 4.fıkrada 213 sayılı V.U.K.nun 149.maddesine atıfta bulunur. Madde 149 da ise ‘’Kamu idare ve müesseseleri (Kamu hizmeti ifa eden kurum ve kuruluşlar dahil) ile gerçek ve tüzel kişiler vergilendirmeye ilişkin olaylarla ilgili olarak Maliye ve Gümrük Bakanlığı ve vergi dairesince kendilerinden yazı ile istenecek bilgileri belli fasılalarla ve devamlı olarak yazı ile vermeye mecburdurlar.’’ der. Maddede geçen …..kendilerinden yazı ile istenecek bilgileri ….vermeye mecburdurlar kısmı mükellef için cankurtaran mahiyetindeydi. Çünkü mahkemeler bu maddeyi gerekçe göstererek kesilen cezaları hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle iptal etmekteydi.

Kesilen Cezalar Artık İptal Edilemeyecek

Kesilen cezalarla ilgili mahkemelerin dayanak olarak göstererek iptal ettikleri cezalar için bakanlık çözüm üreterek 529 nolu V.U.K Genel Tebliği’nde değişiklik yapıldığını gösteren tebliği, 23.09.2022 tarihinde resmi gazetede yayımladı. Yayımlanan tebliğ ile 13/7/2021 tarihli ve 31540 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 529)’nin 3 üncü maddesinde yer alan “(4)” ibaresi “(9)” şeklinde değiştirilmiştir. Yukarıda söylediğimiz gibi mükellefi kurtaran 4.fıkrayı 9.fıkra olarak değiştirdiler. Bu değişiklik ile hem kesilen cezalar için mahkemenin vermiş olduğu iptal kararlarının önüne geçildi hem de kesilecek özel usulsüzlük cezasının tutarını yükselttiler.

Yapılan Bu Değişiklikte de Kanuna Aykırılık Var!

Değişiklik yapıldı fakat yapılan bu değişikliğin de hukuka aykırı olduğunu söylememiz gerekmektedir. Çünkü 4.fıkra yerine dayanak olarak gösterilen 9.fıkra 05.07.2022 tarihinde 213 sayılı V.U.K.’na eklenmiştir. Oysa 529 sayılı tebliğin yayım tarihi 13.07.2021 tarihidir. Yani tebliğ tarihinden sonra eklenen V.U.K. m.257 maddenin 9.fıkrası dayanak olarak gösterilmiştir. Bu da bırakın hukuka aykırılığı aynı zamanda mantığa da aykırı bir durum. Ben de mantığımın kabul ettiği ölçüde yorumladım. Bundan sonrası tabii hukukçuların işi. Maddenin iptali için de sanıyorum ki önümüzdeki günlerde iptal davaları açılacaktır. Ne diyelim kervan yolda düzülür mantığı ile hareket edildikçe bizler bu tür durumlarla karşı karşıya kalmaya devam edeceğiz. Siz siz olun yine de bildirimlerinizi süresinde vermeye özen gösterin. Çünkü, yeni değişikliğe göre 1 Ekim 2022 tarihinden itibaren Gerçek Faydalanıcı Bildirimi ile ilgili  süresi dışında verilecek bildirimler için kesilecek ceza tutarı;

 2022 yılı için 3.400 TL den 10.200 TL ye yükseltilmiştir.