Çay tarlada kalmasın

Tarım ve Orman Bakanlığının 11 Mayıs 2024 tarihinde açıkladığı yaş çay alım ücreti, çay üreticilerin tepkisini çekti. Karadeniz’de çok sayıda çay üreticisi açıklanan fiyatlara tepki gösterirken, verilen kilogram fiyatının işçi fiyatlarını bile karşılayamayacağını söylediler. Bakanlık, yaş çay alım ücretinin kilogram başı 17 lira, üreticiye verilen desteğin ise kilogram başı 2 lira olacağını duyurmuştu. Söz konusu fiyat üreticilerin sıkıntılarını daha da artırdı. Rizeli bir vatandaş, tarlasından getirdiği bir çuval yaş çayı AK Parti Rize İl Başkanlığı önünde yakarak söz konusu duruma dikkat çekti. Saadet Partisi Rize İl Başkanı Muhammet Kaçar ve çay üreticisi isim Ali Yavaşi konuya ilişkin olarak Millî Gazete’ye önemli açıklamalarda bulundular.

Çay üreticilerinin yaşadığı problemi değerlendiren Saadet Partisi Rize İl Başkanı Av. Muhammet Kaçar, “Tarım ve Orman Bakanlığımız yaş çay fiyatlarını açıklamadan önce, yaş çayda taban fiyatın en az 25 lira olması gerektiğini söylemiştik. Ülke olarak yüksek bir enflasyon süreci yaşıyoruz. Her ne kadar da enflasyon rakamları yüzde 68-69 civarında da olsa hissedilen enflasyonun yüzde 150’den aşağıda olmadığını birebir yaşıyoruz. Zira geçen yıl 5 TL olan ekmeğin fiyatı bu sene 12,5 lirayı gördü. Bu rakamlar çay üreticilerine de yansıyor. Açıklanan rakamlar her sene çay üreticilerini üzüyor. Yapılan araştırmalar sonucu çay üretiminde kullanılan 25.5.10 çay gübresinin ton fiyatı bu sene 15 bin 480 TL iken bakanlığın yeni belirlediği yaş çay ücretinin tonu ise 19 bin TL oluyor. Bu bağlamda 1 ton çayın 1 ton gübre fiyatını bile çıkarmakta zorlanacağı anlaşılıyor” ifadelerini kullandı.

Açıklanan kilogram ücreti fiyatının üretim masraflarını karşılayamadığını söyleyen Kaçar, “Bu sene bakanlığımızın açıkladığı rakam, kilogramı 17 TL, çay üreticisinin masraflarını bile karşılamıyor. Bizler de Saadet Partisi Rize teşkilatı olarak çay fiyatı ve destekleme fiyatı konusundaki görüşlerimizi bakanlığımız fiyatları açıklamadan önce paylaşmıştık. Üreticilerle oturup giderlerini, masraflarını konuşup bu açıklamaları yapmıştık. Ülke olarak günde 245 milyon bardak çay içiyoruz. Milli içeceğimizin üreticilerine kulak verilmesi gerekiyor. Yaş çayın kilogram ücreti 25 TL, destek ücreti ise 3 TL olmalıdır” şeklinde konuştu.

Uzun senelerdir çay üretimi yapan Ali Yavaşi ise, “Ülke olarak birçok üründe ve hizmette maliyetlerin bu kadar yüksek olması biz çay üreticilerini de etkiliyor. Tarım ve Orman Bakanlığının bunu gözeterek yaş çay fiyatlarını açıklamasını isterdik. Fiyatlar açıklanmadan önce gerekli yerlere giderek durumları anlattık. Açıklanan rakamla bugün bir çay üreticisi tarlasında çalıştırdığı işçisinin parasını ödeyemeyecek duruma geldi. Sadece kullandığımız çay gübresinin tonu 15 bin TL’nin üzerinde iken 1 ton çayımız 19 bin TL ediyor” şeklinde konuştu.

Kullanılan nakliye ve işçi giderleri ile üreticinin zarara girdiğini söyleyen Yavaşi, “Bugün çay tarlası olan insanların birçoğunun tarlası atasından dedesinden kalma. Bulunduğumuz bölgede oturmayıp il dışından sadece hasat vakti çay hasat etmeye gelen arkadaşlarımız var. Çay senede 3 defa hasat edilir. Ama arkadaşlarımız tarlalarını hasat etmeye bile gelmiyor. Çay tarlalarda kalıyor ve çayın tarlalarda kalması demek bir sonra ki hasat sezonunda daha çok masraf demek. Bugün çayını hasat etmeye gelmeyen üretici, nakliye giderlerini çalıştıracağı işçinin giderlerini karşılayamayacağı için gelmiyor. Ülke genelinde birçok kalemde yüzde 100 zam olmuşken yaş çayın 2024 yılı açıklanan fiyatında yüzde 55 sınırında kalması üretici çok fazla zarara soktu” ifadelerini kullandı.

Türkiye için çayın stratejik bir önemi olduğunu dile getiren çay üreticisi Yavaşi, “Çay, ülkemiz adına stratejik bir önem taşıyor. Dünyada çay denilince akla Türkiye geliyor. Milli içeceğimizin fiyatının bu düzeyde kalmış olması hemşerilerimiz ve üretici arkadaşlarımızda büyük bir ümitsizliğe sebep oldu. Gerekli kurumların bu konu hakkında üreticilere yardımcı olmaları ve üreticiye hakkının teslim edilmesi için çaba göstermelerini talep ediyoruz” şeklinde konuştu.
Muhammed Ali Gökmen