Cumhuriyet Tarihinin En Kapsamlı Vergi Affı

Cumhuriyet tarihinin en kapsamlı borç yapılandırması olarak nitelendirebileceğimiz kamuya olan borçların yapılandırılmasını kapsayan yasa 17 Kasım’da resmi gazetede yayımlanarak yasalaştı.Cumhuriyet tarihinin en kapsamlı vergi affı unvanını almasının sebebi, yaklaşık 500 milyar Tl’lik bir borcun vergi affı kapsamına alınmış olmasıdır.Bu, gerçekten çok büyük bir tutar.Türkiye’nin 145 Milyar Tl’lik bütçe açığının neredeyse 3.5 katı olan bir borçtan bahsediyoruz.Bu borç dağılımına baktığımızda 289 Milyar TL vergi,5.3 Milyar TL KYK, 165 Milyar TL ise SGK borçları oluşturmaktadır.Bu kadar büyük bir borcun birikmesinde şüphesiz 2 yılda bir çıkan vergi afları büyük rol oynamaktadır.Son 10 yılda çıkan 6.vergi affıyla karşı karşıyayız.İlginç bir istatistik paylaşmak isterim sizlerle.2011 yılında çıkan 6111 sayılı vergi affı kanunuyla borçların tahsilat oranı % 55 iken 2014’de çıkan 6552 sayılı kanunda % 29, 2016 yılında çıkan 6736 sayılı kanunda % 19, 2017 yılında çıkan 7020 sayılı kanunda % 16 ve en son 2018 de çıkan 7143 sayılı kanunda % 8 olarak gerçekleşmiştir. Bu azalmanın sebebi şüphesiz vatandaşın ‘’nasılsa vergi affı sonra da çıkar’’ düşüncesinden kaynaklanmaktadır. Pandeminin etkileriyle zorlanan ekonomimizi de göz önüne alacak olursak çıkan bu af ile de tahsilat oranının düşük kalacağı kanaatindeyim. Bu  yüzden sürekli vergi affı getirilmemeli, bunun yerine vergi reformu ile daha adil ve uygulanabilir bir vergi sisteminin ortaya konması gerekir. Bu durum Türkiye’de vergi tahsilat oranını da aşağı çekmiş durumdadır. Ülke genelinde vergi tahsilat oranı % 64 lere gerileyerek bu oran 16 ilde % 10 seviyelerine ve hatta bazı illerde % 2 lere kadar düşmüştür.İlimiz Hatay’da bu oran % 72 lerde.Bu da vatandaşın yaklaşık 1 milyar tl lik bir borcunun olduğu anlamına gelmektedir.

Yapılandırma hangi dönem borçları kapsıyor, ne zamana kadar başvurulacak?

Yapılandırma 31 Ağustos 2020 tarihinden önceki borçları kapsayacak. Bu fırsattan yararlanmak isteyenlerin 31 Aralık 2020'ye kadar ilgili kuruma başvuruda bulunması gerekiyor.

Yapılandırma listesinde hangi borçlar yer alıyor?
Gelir, kurumlar, KDV, ÖTV, MTV, gümrük vergileri, emlak, çevre temizlik vergileri, ceza ve gecikme faizleri, prim borçları, köprü ve trafik cezaları, öğrenim kredisi borcu, kamunun kira alacakları, TOBB-TESK-Barolar Birliği aidatları, çiftçilerin Tarım Kredi Kooperatifleri'ne olan borçları ile orman köylülerinin kredileri olarak kapsamlı bir borç yer almaktadır

Bağ-Kur borcu olanlar yararlanacak mı?
Bağ-Kur'lulardan 31 Ekim 2020 tarihi itibarıyla prim borcu bulunanlar, borçlarını iki ay içinde ödemezlerse veya yapılandırmazlarsa prim borçları silinecek ancak sigortalılıkları da durdurulacak.Ayrıca Köy ve mahalle muhtarları, kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar ile tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan, 5510 sayılı Kanuna, 2/9/1971 tarihli ve 1479 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu Kanununun mülga hükümlerine ve mülga 17/10/1983 tarihli ve 2926 sayılı Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kanununa göre tescilleri yapıldığı hâlde prim borçları nedeniyle daha önceki ilgili kanunları uyarınca sigortalılık süreleri durdurulmuş olanlardan bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla ihya edilmemiş olanların kendileri veya hak sahipleri, bu Kanunun yayımı tarihini takip eden ay başından itibaren iki ay içinde Kuruma müracaat ederek, durdurulan sigortalılık süreleri için ödeyecekleri prim tutarının, sigortalılık süreleri durdurulmamış gibi değerlendirilerek ilgili kanun hükümlerine göre hesaplanmasını talep edebilirler. Hesaplanan borcun tamamının ilk taksit ödeme süresi içinde ödenmesi hâlinde durdurulan süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilir.

En fazla kaç taksit yapılabilecek?
Borçlarını taksitle ödemek isteyenler 6, 9, 12 ya da 18 taksiti tercih edebilecek. Katsayı taksit sayısına göre değişecek. Taksit sayısı arttıkça ödenecek rakamlar da artacak. Belediyelerin borçları ise genel bütçe vergi gelirleri payından kesinti yapılmak suretiyle 120 eşit taksitte tahsil edilecek.

Kovid-19 kapsamında kesilen cezalar yapılandırılacak mı?
Kovid-19 salgını ile mücadele kapsamında Hıfzıssıhha kurulları kararları doğrultusunda maske takmayanlara, kısıtlamalara uymayanlara verilen para cezaları ve sigara yasağını ihlal nedeniyle kesilen cezalar yapılandırma kapsamında değil.