Ev ödevi nesiller boyunca eğitimin içinde olmuş, öğrenciler, ebeveynler ve eğitimciler arasında birçok tartışmaya yol açmış olsa da eğitim geleneğinin vazgeçilmez unsuru haline gelmiştir. Ödevler okulda işlenen bir konunun farklı açılardan tekrar ele alınmasını, konuların öğrenilmesini ve bilginin pekiştirilmesini sağlar. Ayrıca okulda öğrenilen bilgilerin uzun süreli hafızaya geçmesine olanak tanıması bakımından eğitim 6 paydaşları için vazgeçilmesi zor bir uygulamadır. Ödevler, öğrencilere verilen ve normal ders saatleri dışında tamamlanması gereken görevlerdir. Bunlar okuma, problem çözme alıştırmaları, araştırma projeleri veya yazı yazma gibi çeşitli biçimlerde olabilir. Eğitimin yol arkadaşı olan ev ödevi, öğrenciler arasında sıklıkla baş belası olarak tanımlansa da ödevler okul dışında tamamlanacak bir dizi görevden çok daha fazlasıdır. Yalnızca akademik başarıyı değil aynı zamanda kişisel gelişimi de şekillendiren güçlü bir araç olarak ev ödevinin amaçlarını gelin beraber inceleyelim.
Ödevler öğrenmenin pekiştirilmesini sağlar: Çocuklar pratik yaparak öğrendikleri kavramlara ilişkin bilgileri uzun süreli hafızada muhafaza edebilirler. Ev ödevi, temel becerilerin geliştirilmesine ve iyileştirilmesine yardımcı olurken çocukların alıştırmalar yaparak iyi olanı daha iyi hale getirebilmelerine olanak tanır.
Bağımsız öğrenmeyi teşvik eder: Çocukların soruları kendi başlarına çözmelerini veya konuları araştırmalarını gerektiren ev ödevleri, özgüven ve beceriklilik duygusunu geliştirir. Bu beceri sadece akademik başarı için değil aynı zamanda gelecekteki yüksek öğrenim ve iş hayatı için de gerekli olan bir kazanımdır.
Gelecek derslere hazırlık sağlar: Öğretmenler bazen öğrencilerini bir sonraki günün dersine hazırlamak için onlara ön okuma veya ön çalışma verirler. Böylece çocukların derste işlenecek olan konuya ilişkin temel bilgiye sahip olarak gelmelerini isteyebilir ve böylece sınıftaki tartışmaların daha ilgi çekici ve üretken olmasına yardımcı olarak, çocuklardaki bilginin pekişmesini sağlayabilirler.
Zaman yönetimi ve sorumluluk duygusunu geliştirir: Son teslim tarihlerine uymak ve zamanı etkili bir şekilde yönetmek yaşam becerilerinden biridir. Ev ödevleri çocuklara zamanlarını akıllıca düzenlemeyi, görevleri önceliklendirmeyi ve işlerinin sorumluluğunu almayı öğretir. Bu alışkanlıklar akademik başarıya katkıda bulunmanın yanında diğer sorumlulukları da yerine getirebilmek için çocuklara hem alışkanlık hem de beceri kazandırır.
Öğretmenin öğrencisini tanımasına olanak sağlar: Ödev, devam eden bir değerlendirme biçimi olarak öğretmenler için öğrenciyi tanıma aracıdır. Öğretmenler, ödevler aracılığıyla öğrencilerin materyali ne kadar iyi kavradığını ölçebilir. Böylece öğrenme materyallerini, sınıf içi uygulamaları ve ödevin niteliğini çocuğa göre düzenleme olanağı bulabilir.
Eleştirel düşünme ve problem çözme becerilerinin gelişimine katkıda bulunur: Ev ödevi genellikle eleştirel düşünme ve problem çözme gerektiren görevleri içermektedir. Yalnızca okulda öğretilen bilgileri değil bunun dışında farklı bakış açılarını keşfetmeyi, varsayımları sorgulamayı ve konuya ilişkin derinlemesine öğrenmeyi teşvik eder. Bu sorgulama süreci aynı zamanda entelektüel gelişimin de temelini oluşturur.
Ebeveyn iş birliğine imkân tanır: Ödevler, ebeveynlere çocuklarının sınıf içinde öğrendiklerini destekleme şansı verir. Ebeveynler, çocuklarının hangi konularda zorlandığını veya başarılı olduğunu gözlemleyerek öğrenme ihtiyaçlarına daha iyi cevap verebilirler.
Bireyselleştirilmiş öğrenmeyi sağlar: Her öğrenci kendi hızında öğrenir. Bu nedenle ödevler bireyselleştirilmiş öğrenmeye olanak tanıyarak çocukların ödev yaklaşımlarını kendi öğrenme stillerine ve tercihlerine göre uyarlamalarına, materyali gerektiği gibi tekrar edebilmelerine ve gözden geçirebilmelerine imkân verir.
Sınavlara hazırlık yapmayı sağlar:İster sürpriz bir sınav olsun, isterse yarıyılın sınavı olsun, ödevler çocukların başarıları için gerekli bir araçtır. Ödev, çocukların zayıf noktaları tespit etmelerini ve bu açıklarını kapatmayı sağladığı gibi sınavlara hazırlıksız yakalanmamaya olanak tanır.
İş ahlakının geliştirilmesini sağlar: Ev ödevlerini tamamlamak, çocuklara güçlü bir iş ahlakı aşılamaya yardımcı olur. İş ahlakı gelecekteki kariyerler de dahil olmak üzere yaşamın diğer alanlarına da aktarılabilir.
İletişim becerilerini geliştirme fırsatı sunar: Bazı ev ödevleri çocuklara araştırma yapmayı, bilgi toplamayı ve tüm bunları sunmayı gerektirir. İletişim kurmayı gerektiren bu ödevler çocukların başka insanlarla temas kurmasını, onlara sorular sormasını ve toplum karşısında konuşmasını gerektirdiği için iletişim becerilerinin gelişmesine katkı sağlar.
Ebeveynler, ödevin gerekliliği, ödevin miktarı, ödev alışkanlığının kazandırılması, ödev yapan çocuğu yönlendirme gibi konularda sorular sorarlar. Bu sorular yalnızca velilerin değil eğitim ile ilgilenen herkesin ortak sorularıdır. Bu sorulara cevap vermeden önce ödevin ne olduğunu anlamak önemlidir. Ödev, okulda işlenen bir konunun farklı açılardan tekrar ele alınarak, öğrenilen bilgilerin pekiştirilmesine ve uzun süreli hafızada kalmasına katkı sağlar. Bu nedenle çocuğa ödev vermek eğitimin vazgeçilmez bir parçası olarak kabul edilir. Ama genellikle ödev verilirken çocuğun diğer sorumlulukları göz ardı edilir. Çocukların sadece ödev yapmaları gerektiği yanılgısı, zannedildiği gibi çocuklara katkı sağlamak yerine zarar verebilir. Çocuğa ne kadar ödev verilmeli sorusunun yanıtı “çocuğun sosyal hayatına uygun miktarda ödev verilmeli” olmalıdır. Okul dışındaki zamanlarda çocuğun oyun, dinlenme, evdeki sorumluluklar ve kendi hobileri gibi aktivitelere zaman ayırabilmesi, çocuğun yaşam becerilerini geliştirmesi açısından kritiktir.
Peki çocuğun günlük rutinleri arasında ona ödev yapma alışkanlığı nasıl kazandırılır? Genellikle çocukları için fiziki olarak uygun çalışma ortamını oluşturan aileler onlardan akademik başarı beklerler. Ama çocukların çalışma ortamlarının sessiz ve düzenli olmasından öte, onların motivasyon ve odaklanma ihtiyaçlarını da göz önünde bulundurmaları gerekir. Bu nedenle çocuğun ödev yaparken yanında olmak, motivasyona katkı sağlayabilir ama bu destekleme süreci, çocuğun yerine ödevi yapmak olmamalıdır. Çocuğun kendi çözüm yollarını bulmasına ve öğrenmesine olanak tanımalı, rehberlik edilmelidir. Çocuğun ödev sorumluluğunu yerine getirme konusundaki endişe veya isteksizlik durumları aile içinde çatışmalara neden olsa da çocuklara karşı sabırlı, anlayışlı ve yönlendirici olmak gerekir.
Okul Öncesi:
NASIL YARDIM EDİLİR?
İlkokul:
NASIL YARDIM EDİLİR?
Ortaokul:
NASIL YARDIM EDİLİR?
Lise:
NASIL YARDIM EDİLİR?
* (Bu yazı Maarif Vakfı Aile Bülteni, Mayıs 2024 sayısından alınmıştır.)
Kaynak: Bülten
