İstanbul Ticaret Odası raporu: Kaynak ustası, bankacıdan daha iyi maaş alıyor

İstanbul Ticaret Odası Stratejik Araştırmalar Merkezi (İTOSAM) tarafından yayımlanan istihdam raporunda, “İstihdam anketinden elde edilen sonuçlara göre şirketlerde ek çalışana ciddi ihtiyaç duyulmaktadır.
Rapor için yapılan mülakat çalışmasına katılan bir imalat sanayi şirketi, ‘nitelikli (mavi yakalı) personel’ ve ‘nitelikli zanaatkar’ bulmanın çok zor olduğunu ve kriterleri gevşetmeye başladıklarını belirtmiştir. Hatta bir usta kaynakçı, 10 yıllık bir bankacıdan daha fazla maaş almaktadır.”
İTOSAM’ın “İstihdam Kazanımı: Şirketlerin Çalışan İstihdamında Yaşadığı Sorunlar ve Çözüm Önerileri” raporunda, Türkiye’nin kapsayıcı bir ekonomik kalkınma serüveni için daha nitelikli ve dengeli bir istihdam piyasasına ihtiyaç duyduğu vurgulanmıştır.
Rapora göre, mavi yakalı çalışanların istihdamında yaşanan sorunlar arasında teknik eğitim sistemindeki yapısal sorunlar ve imaj-statü sorunları ön plandadır. Beyaz ve gri yakalı çalışanlarda ise yükseköğretim sistemindeki yapısal sorunlar ve teknolojik açık ön plana çıkıyor.
Türkiye'deki toplam istihdamın yüzde 20'sinin İstanbul'da olduğuna dikkat çeken istihdam raporu, işverenlerin açıkladığı ve doldurulmayı bekleyen "açık işler" içinde mavi yakalı mesleklerin ciddi bir hakimiyete sahip olduğunu gösteriyor.
Çoğunlukla zanaatkar, operatör ve montajcılardan oluşan orta vasıflı mavi yakalı mesleklerde "açık işler" payının işsizlerin payından fazla olduğunu belirten raporda, "Ülkemizde işini sevmeme olgusunun ağırlıklı olarak bu mesleklerde yaşandığı söylenebilir.
Özellikle bu mesleklerde yaşanan sorunlar arasında mesleki eğitimde yapısal sorunlar, imaj-statü sorunları ve örgütsel sorunlar yer alıyor." denildi.

Ankete katılan şirketlerin görüşleri raporda şu şekilde aktarıldı: “Lojistik sektöründe faaliyet gösteren bir şirket, hem mavi yakalı çalışan bulmada hem de mevcut mavi yakalı çalışanları elde tutmada önemli sorunlar yaşadıklarını belirtti. Şirkete göre, üniversite mezunları “Dört yıllık bir üniversiteden mezunum, bu mavi yakalı işi nasıl yapabilirim?” şeklinde bir yaklaşıma sahip olma eğiliminde. Öte yandan, şirkete bağlı olarak, mevcut mavi yakalı çalışanlar, yüzde 10 gibi nispeten küçük bir ücret farkı nedeniyle kolayca başka bir şirkete geçebiliyor.
Tekstil sektöründe faaliyet gösteren bir şirket, mavi yakalı çalışan bulamadığını belirtiyor. Bu durumun özellikle İstanbul'da geçerli olduğunu ve bu nedenle üretimi bir ölçüde Anadolu'ya kaydırdıklarını belirtiyor.
Üretim sektöründe faaliyet gösteren bir şirket, gençlerin (mavi yakalı) işlere ‘ilgi duymadığını’, kalifiye mavi yakalı çalışan bulmanın zor olduğunu ve ayrıca eğitecek personel bulma konusunda da ciddi sorunlar yaşadıklarını belirtiyor.”

Üretim sektöründe faaliyet gösteren ve ankete katılan bir başka şirketin de “kalifiye (mavi yakalı) personel ve ‘kalifiye zanaatkar’ bulmanın çok zor olduğunu, bu nedenle kriterleri gevşetmeye başladıklarını” belirttiği raporda şöyle devam ediliyor: “Ayrıca işe başlayanların bir kısmının ‘üç ila beş gün’ çalıştıktan sonra işi zor buldukları için işten ayrıldıkları belirtiliyor. Yine kalifiyeli çalışanları elde tutmak için ‘tüm sorunlarını çözmeye’ ve mümkün olan en iyi maaşı ödemeye çalıştıkları belirtiliyor. Aslında bir ‘usta kaynakçı’ 10 yıllık bir bankacıdan daha fazla maaş alıyor. Hizmet sektöründe faaliyet gösteren bir şirket de ‘teknik personel’ bulmakta zorluk çektiklerini ve ‘çalışanların kalifiye olduktan sonra yaptıkları ilk şeyin kaçmak olduğunu’ belirtiyor. Şirket, kalifiyeli veya mavi yakalı çalışanların eğitilmesine olan ihtiyacın sürekli olduğunu belirtiyor. Yine bir başka şirket, teknik alanlarda kalifiyeli çalışan bulmakta zorluk çektiklerini belirtiyor.”
Raporun sonuç bölümünde, “Çalışanlar-şirketler-toplum üçgeninde ortaya çıkan bu kaybet-kaybet-kaybet sarmalının kazan-kazan-kazan iklimine dönüştürülebilmesi için çok boyutlu ve kapsamlı bir istihdam stratejisi, politikası, planı geliştirilmeli ve kısa, orta ve uzun vadede atılacak somut adımlar belirlenmeli, programlanmalı ve gerçekleştirilmelidir” denildi.