Hicri takvimin üçüncü ayı olan Rebiulevvel ayında kutlanan Mevlid-i Şerif gecesi, Peygamber Efendimiz'in (SAV) dünyaya teşrif ettiği gecedir. Mevlid Kandili ne zaman kutlanır? Mevlid Kandili nedir? Mevlid kandili gecesi neler yapılır? Mevlid-i Şerif, Rebiülevvel ayının 12. gününe denk gelmektedir. 2024 Mevlid kandili Rebiülevvel 1446'dır ve 14 Eylül 2024 Cumartesi gecesidir (11 Rebiülevvel 1446).
Resûl-i Ekrem (SAV) Efendimiz, Habeşistan’ın Yemen valisi Ebrehe’nin Kâbe’yi yıkmak üzere Mekke’ye saldırdığı ve Fil Vakası denilen olayın meydana geldiği yıl doğmuştur. Araplar’da “nesî” geleneğini göz önüne alanlara göre bu tarih milâdî 569, diğerlerine göre ise 570 veya 571’dir. Yine genellikle kabul edildiğine göre Rebîülevvel ayının 12’sinde ve gündüz dünyaya gelmiştir. O yıl ilkbahar mevsimine rastlayan bu ayın iki, sekiz, on veya on yedinci gününde doğduğuna dair rivayetlerle sabaha karşı dünyaya geldiğine dair rivayetler de vardır. Doğumun pazartesi günü olduğu ise daha sahih rivayetlere dayanmaktadır. Ayrıca doğum gününün milâdî takvime göre 20 Nisan’a denk geldiği söylendiği gibi bunun doğru olmadığını ileri sürenler de bulunmaktadır.
Hz. Peygamber’in (SAV) sağlığında onun doğum yıl dönümü kutlanmadığı gibi Hulefâ-yi Râşidîn dönemiyle Emevî ve Abbâsî devirlerinde de mevlid ile ilgili bir uygulamaya rastlanmamaktadır. Esasen ilk iki halife zamanında fetih hareketleriyle uğraşılması, son iki halife döneminde iç karışıklıkların hüküm sürmesi ve Emevî ile Abbâsî yönetimlerinde de Resûlullah soyuna destek anlamına gelecek olması sebebiyle böyle bir kutlamaya şartlar uygun değildi.
2024 yılı 14 Eylül Cumartesi gününü Pazar'a bağlayan gece Peygamber Efendimizin dünyayı ve âlemleri şereflendirdiği doğum gecesidir.
Kâinattaki en büyük olay hiç şüphesiz Kâinatın Efendisi Peygamberimiz Hazreti Muhammed'in (SAV) doğumudur. Çünkü yaratılış ağacının çekirdeği son Peygamber Rasulullah'tır. Eğer Allah (cc) onun gelişini şereflendirmeseydi, dünyada insan diye bir varlık olmayacaktı. “Sen olmasaydın ey Habibim, kâinatı yaratmazdım” kutsi hadisi bu sırra işaret etmektedir.
Âlemlere rahmet olarak gönderilen Nebiyy-i Ekrem'in doğduğu gece, İslam ümmeti tarafından Mevlid kelimesi ile belirlenmiştir. Mevlid Kandili'nin anlamı, Peygamberimizin bu gecede her zamankinden farklı bir şekilde anılmasıdır.
Peygamber Efendimiz dünyaya teşrif etmeden önce kâinat genel bir matem kültürü içindeydi. Onun nuruyla şenlenen evrende, onun ümmeti olarak bizler her şeyden çok onu sevmek, anlamak, anlatmak ve aynı zamanda onu kendimize rehber edinmekle mükellefiz. Özetle Mevlid Kandilinin anlamı budur.
Mevlid Kandili, Peygamber Efendimiz Hazreti Muhammed'in (SAV) doğumunu anmak, anlamak ve anlatmak için idrak edilen özel bir gecedir. Ancak Mevlid veya Mevlid Kandili terimi kutsal kitabımız Kur'an-ı Kerim'de doğrudan geçmemektedir. Kur'an-ı Kerim'de Peygamberimizin doğumuyla ilgili özel bir gece veya kutlama hakkında bir ayet yoktur.
Sözlükte “doğum yeri ve zamanı” anlamına gelen mevlid kelimesi, İslam kültür ve geleneğinde Peygamberimizin doğumunu ve bu vesileyle hakkında yazılan övgü ve naat ayetlerini ifade eder.
İslam tarihinden günümüze kadar, İslam'la yönetilen halklarda Peygamberimizin doğum yıl dönümü başta olmak üzere, mübarek sayılan gün ve gecelerin yanı sıra doğum, ölüm ve evlilik gibi çeşitli vesilelerle mevlid-i şerif okunması adet haline gelmiştir.
Mevlid kandili, özellikle Peygamberimizin doğumunu anmak, ona sevgi ve saygı göstermek amacıyla çeşitli dini ibadetlerle kutlanır. Bu kutlamalar İslam'da sünnet olarak kabul edilir ve hiçbir dini bağlantısı olmayan bir uygulama olarak kabul edilir.
Mevlid Kandilinin nasıl idrak edilmesi gerektiği ya da bir Müslüman ve Peygamberin ümmeti olarak bu özel gecede Mevlid Kandili ibadetlerinin neler olduğunu incelediğimizde, bunun tamamen ondan ders almakla ilgili olduğunu görüyoruz. Maksut, gaye ve örnek almakla ilgilidir.
Peygamberimizin doğumunda dünyada yaşanan birçok olayla birlikte 1500 yıl öncesinden günümüze kadar kutlanan Mevlid gün ve geceleri, oruç, namaz, Kur'an-ı Kerim tilaveti ve Naatlarla birlikte onun hayatını yaşamak, tanımak, hayal etmek ve anlamakla ilgilidir. Mevlid gecesinin inceliğinden, bereketinden ve faziletinden istifade etmek, Mevlid Kandili'nin anlamına ilişkin sıkıntı, şok ve bunalımdan kurtulmaktır.
Bir Müslüman olarak Peygamberimizin dünyaya gelişini şükür ve hamd ile karşılamanın haram olmadığını bilenin Allah'a (cc) oruç tutmasında bir sakınca yoktur. Ancak Mevlid Kandili'nde oruç tutmak mümkün müdür diye kendimize soracak olursak, bu günde oruç tutmak bazı âlimler tarafından mekruh kabul edilmiştir. Çünkü Mevlid-i Şerif günü ve gecesinde sevinmek, neşelenmek, hediyeler vermek, ikramlar hazırlamak ve bir bayram havası oluşturmak uygun görülmüştür.
Allah'a (cc) şükür secde, oruç, sadaka ve Kur'an tilaveti gibi çeşitli ibadetlerle yerine getirilebilir. Namazda secde anı, kişinin Allah'a en yakın olduğu andır ve namaz, İslam dininin direği olarak anılmasına rağmen en değerli ibadettir. Bir müminin kıldığı beş vakit namaza ek olarak Mevlid-i Şerif gecesinde kaza, nafile ve şükür namazları kılınabilir.
İslam âlimleri de Mevlid gecesine büyük önem vermişlerdir. Peygamberimiz şöyle buyurmuştur: “Kim benim doğumuma sevinir, doğumumu şereflendirir ve onu ibadet ve itaatle geçirirse, kıyamet gününde ben ona şefaatçi olurum."
Mevlid gecesinde Kur’an okumak en kıymetli ibadetlerden biri olarak karşımıza çıkıyor. Bu gece bol bol Kur’an okuyabilir, mealini inceleyebiliriz. Resulullahın doğum zamanında görülen halleri, mucizeleri okumak, dinlemek ve öğrenmek çok sevaptır.
Peygamber Efendimizin dünyaya geldiği ayda Salevat-ı Şerif’e ve Sâlat-ü Selam getirmenin fazileti bambaşkadır. O’na naatlar da bulunmak, zikir yapmak bu gecenin idrakinde önemli yer tutar.
Bu gece yapılacak bazı zikirler;
"La İlahe İllallah"
Efendimiz (SAV) "Zikrin en faziletlisi, 'Lâ İlâhe İllallâh'tır" buyurmuştur. (Tirmizi, 3383) Bu sebepten dolayı bu gece bolca "La İlahe İllallah" lafzını zikretmek eftaldir.
"Lâ Havle ve lâ Kuvvete illâ Billâh"
Efendimiz bu zikir için, (Tirmizî, Daavât, 57, 119) buyurur. O halde Mevlid Kandil'inde çokça" Lâ Havle ve lâ Kuvvete illâ Billâh demek gerekir."Cennet'in hazinelerinden bir hazinedir"
Mevlid Kandil'inde de Efendimize (SAV) "Allahumme salli ala seyyidina ve nebiyyina Muhammed" diyerek salavat getirmek gerekir.
Ayrıca 'Sübhânallahi velhamdülillâli ve lâ ilâhe illallahü vallâhü ekber' zikrinin büyük ecir ve sevabı var.
Mevlid Kandili zikirleri
"Lâ ilâhe illallah", "Allahümme salli alâ seyyidinâ muhammedin ve alâ âli seyyidinâ muhammed", "Estağfirullah", "Sübhànallah", "Elhamdülillâh", "Allahu Ekber", "Lâ havle ve lâ kuvvete illâ billâhil aliyyil azîm", "Allah"
Mevlid Kandili duası Allah’ın (cc) Müslümanlara fazlı ve ihsanı için bir şükür yakarışıdır. Mevlid Kandili okunacak dualar Peygamber Efendimiz’in dünyaya teşrifleri için Allah’a (cc) hamdü senalarda bulunmaktır. Bu geceye özel dua bulunmamakla birlikte önemli olan içtenlik ve gönül samimiyetidir.
“Bize O’nu Resul kıldın. Bizi O’nun ümmeti eyledin” diyerek şükredebiliriz. Samimiyetle, kalpten seslendiğimiz Rabbimizden bizi bağışlamasını isteyebilir, tövbe edebilir ve Peygamber Efendimizin güzel ahlakıyla ahlaklanmayı dileyebiliriz.
