Las Casas: Kendinden olmayan için savaşan bir dini lider

Amerika deyince aklımıza sömüren emperyalist bir ülke gelir. Bugün itibarıyla bu doğrudur. Lakin Amerika, tarihi itibarıyla Avrupalı sömürgeciler tarafından işgal edilmiş, sömürülmüş ve talan edilmiş bir ülkedir. Amerika halkı itibarıyla en fazla zulme ve soykırıma maruz kalanların toprağıdır. Gerek yerli Amerikalılar ve gerekse siyahiler bu ülke'de insanlık tarihinin en utanç verici zulümlerine şahit olmuşlardır. Bu topraklar buna şahit olmuştur.Dünya'nın en büyük soykırımı bu ülke'de Amerika'nın yerlilerine karşı irtikap edilmiştir.

İşte bu büyük soykırımı tarihte ilk defa dillendiren ve buna karşı mücadele eden Las Casaş isimli şahıstır. Tarihin her döneminde bu isim gibi ehli vicdan insanlara rastlayabilmek mümkündür. İsrail tankları altında ezilen Rachel Corrie'yi hepimiz biliyoruz lakin Las Casas ismine aşina değiliz. O bir sivil direnişçiydi.

Vicdan insanın en hakikatli hocasıdır. Kanımca dünyada iyi insanlar ve birde kötü insanlar var. Hakiki vahdet, ehli adaletin bir araya gelmesi ile mümkün olur. Kim ki mazlumun ve ezilenin yanında, inancına bakılmaksızın o bizim safımızda yer almalı ve her kim zulmediyorsa o kimseler kendi inancımızdan dahi olsa onun karşısına dikilebilmeliyiz.

Bana kalırsa dünyadaki insanlar tıpkı Allah resulu’nun amcaları gibidir. Kimisi Ebu Talip gibidir. Yani müslüman olmasa dahi mazlumu savunur. Kimisi Hamza gibidir mazlumun yanında müslüman olarak durur. Kimisi Abbas’ın müslüman olmadan önceki durumu gibidir. Daha nötr bir pozisyon alır. Kimisi ise Ebu Leheb gibidir mazluma işkence eder, katleder ve yok sayar.

Bu yazımda Peder Las Casas’tan bahsedeceğim.  Amerika tarihinde Katolik kilisesinin kıtaya gönderdiği Dominiken koluna mensup ehli vicdan bir papaz o. 1484 yılında İspanya Krallığının Sevilla kentinde doğdu. Latin Amerika’da Kızılderililere karşı uygulanan baskıcı politikalara karşı hayatı boyunca  mücadele etti.

Casas, 1513 yılında Küba’nın İspanyollar tarafından işgali sonrası bir rahip olarak görev aldı. Hizmetlerinden dolayı İspanyol kumandanlar ona encomienda adı verilen bir ayrıcalık verdiler. Encomienda sistemi, raiyetinde olan Kızılderililere İspanyolca öğrenmeleri ve Katolik olmaları şartıyla yaşama hakkı sağlama gibi insani ve vicdani olmayan bir idare şekliydi. Peder Das Casas, bu zalimane uygulamaya şiddetle karşı çıktı.

Peder Las Casas yerli Amerikalıların bu şekilde Hristiyanlaştırılmasının dinin ruhuna uygun olmadığı beyan etti. İspanya’ya dönerek Yerli Amerikalılara karşı yapılan zulmü dillendirerek, ehli vicdan Katoliklere seslenmeye çalıştı. İspanya krallığını “encomienda” denilen sistemi ilga etmesi icin ikna etmeye çalıştı. Kızılderililer'in uğramış oldukları mezalimi rapor ederek İspanya krallığına sundu.Lakin kimi papazlar tarafından abartı yaptığı ifade edildi.

Peder Las Casas, irtikap edilen zulmü anlatan Kızılderili tarihi ve Katliamı konulu bir kitap kaleme aldı. Bugün dahi o dönemdeki zulmü anlatan ilk kaynak Peder Las Casas’ın bu kitabıdır. Amerika’da 16. Yüzyıldaki soykırımın anatomisini anlatan bu eserdir. Eserinde özellikle Kolombiyada İspanyolların yaptığı işkenceleri tüm detaylarıyla anlattı.

Peder Las Casas, İspanya Krallığına “özgür yerli kentleri” projesini sundu. Bugün dahi hali hazırdaki iç işlerinde serbest dış işlerinde Federal hükümete bağlı Kızılderili rezervasyonlarının temelinde Las Casas’ın o dönemki proje tekliflerinin payı vardır.

Bunca çabaya rağmen  Kızlderililer'in İspanyol işgalcilere yönelik saldırıları, İspanya Krallığı’nın yumuşamasına mani oldu ve teklifler askıya alındı. Lakin Las Casas (1484- 1566) koca 82 yıllık hayatının nerdeyse 50 yılını yerli Amerikalıların uğradığı zulmü dillendiren bir sivil direnişçi olarak geçirdi.

Las Casas, İspanya Krallığında yerlilere yapılan zulümlere engel olmaya çalışan ehli vicdan Katolik bir papaz. Bazen insan olmak ve vicdanından ilham almak yeterlidir. Zaten dünyada iki tür dindar vardır. Kitaba uyanlar ve kitabına uyduranlar. Aslında hakiki insanlık mücadelesi, kitaba uyanlarla kitabına uyduranlar arasında yapılmalıdır. Din milliyetçiliği yapmayan, inandığı kitaptan insanlık ailesine katkıda bulunmak için ilham alan aktif iyilere selam olsun! Samimiyet altın bir kelime.

Allah resulü, nübüvvetinden önce Hilfü'l Fudul isimli bir topluluğa katılmış ve Mekkeli olmayan ama hakları talan edilen insanlar için mücadele vermişti.O da nubuvvet öncesi bir sivil direnişçi ahlak sergilemişti. Lakin nübüvvetinden sonra da " Şayet bugün böyle bir topluluğa davet edilsem yine katılırım" diyerek ümmetini haksızlıklara karşı duyarlı olmaları hususunda uyarmıştı.

Zira fıtratı bozulmamış herkes kendinden olanı sever, sayar ve kollar. Oysa ki hakiki erdem, kendinden olmayan için de savaşabilmektir.