Doğru değerlendirme üzerine

Doğru değerlendirme üzerine

Bilgiye dayalı değil değer yargılarına dayalı değerlendirmeler kitlelerin ezbere konuşmasına sebep olur ve bunun neticesi kaos olur der, Iona Kuçuradi.

Bir bebek ağladığında, onun niçin ağlıyor olduğuna dair çok farklı fikirler öne sürülür. Kimisi babası da küçükken çok ağlardı derken diğerleri kendi sanılarına göre muhtelif fikirler beyan eder.

Bu tartışmalar, onun ayağına bir iğnenin batıyor oluşunu anlamamıza kadar devam eder. Ayağına batanın canını acıttığını gördüğümüzde, doğru bir bilgiden yola çıkan sahih bir değerlendirme yapmış oluruz.

Küçük İskender’in, Boukefal isimli huysuz atı vardı. Biniciler, atın huysuz olduğunu söyler ve ona binmek istemezlerdi. Lakin İskender, atın kendi gölgesinden korktuğunu farketti ve atın başını, güneşe doğru çevirdi ve öyle kullandı.

Küçük İskender igneyi aradı, buldu ve çözüme ulaştı. Peki bizler igneyi yani doğru bilgiyi arıyormuyuz?

Oysa ki karar vermeden önce bu bilgilere ulaşmamız gerekmektedir.

Bir kişinin, büyüklerinin yanında ayak ayak üstüne atması neticesinde ona hemen saygısız dememiz mümkün mü ? Zira ayak ayak üstüne atmak bir kültürden diğerine göre değişiklik arzedebilir.

Bir kimse Batı kültüründe babasına gayet saygılı olduğu halde ona ismiyle hitap ediyor olabilir. Lakin biz böyle bir tabloyla karşılaştığımızda bilgiye göre değil, değer yargılarına göre hüküm verdiğimizde yanılmış oluruz.

Her zaman derim trafikte sabızrsizca korna çalan ve kuralları çiğneyen birini gördüğünüzde onu hemen yargılamayın. Zira o kimsenin , bu hareketi niçin yaptığını bilmiyoruz. Sosyal olayları değerlendirirken de durum farklı değildir.

Evet, bilgi değil, algı kaynaklı değerlendirmeler toplumların helakine sebeptir. Komplo teorisyenliği hakikatin önündeki en ciddi perdedir. Hakikatten kopan çağımız idrakinin, reel olanı değil sanal olanı tercih etmesi yani bilgiye göre değil zanna göre hareket etmesi ,bugün yaşanan kaosların temel sebebidir.

Oysa ki Kur’an ne güzel der : “ Siz ey iman edenler! Zandan şiddetle kaçının! Unutmayın ki zannın bir kısmı ağır bir vebaldir! (Hucurat:49:12)

Zannın bir kısmı niçin vebaldir? Çünkü zann çoğu kez isabet etmez. Kör olan birinin hedefini bulması imkansız olmasa da olasılığı düşüktür.

Evet, doğru değerlendirme ancak doğru bilgi ile olur. Aksi takdirde İslamoğlu’nun da dediği gibi algıdaki milimetrik sapmalar, düşüncede metreye aksiyonda kilometreye tekabül eder.

Eskiler "Yüz tavşandan bir at olmaz, yüz kuşku bir delil etmez." derler.

Selam ve dua ile