Gıybet ve öz eleştiri 

“.. Birbirinizin gıybetini yapmayın .. " (Hucurat:12) 

İnsan, kendi irtikap ettiği cürmunu sandıkta saklar lakin bir başkasının ufacık hatasını  adeta semaya asmaya yeltenir. 

Bu durum, kişinin kendisini muhasebe edememesinden hatta kendisine yabancılaşmasından kaynaklanmaktadır.  

Kendimize yabancılaşmak ! Bu ne kadar acı bir hal! 

İnsan her şeye yabancılaşır ama kendisine de yabancılaşır mı? 

Evet, belki de en fazla kendimize yabancılaşıyoruz. 

Oysa ki evvela kendimizi sevebilmeliyiz. Zira kendisine dost olan başkalarına da dost olabilir.  

Ne diyordu Yunus ibni Metta “.. Ben kendime zulmedenlerden oldum.”  

Demek ki sahil-i selamete çıkmak, evvela iç muhasebe yapmak ile mümkün. 

Gıybet sağlıklı bir toplumun oluşmasının önünde en büyük engellerden biri.  

Gıybet nedir? Birisinin yokluğunda, onun hoşuna gitmeyecek sözler söylemek.  

Peki bu, neden bu kadar kötü bir davranış olsun ki?

 Kendini bilene başkasının ne zemmi zarar verir ne de methi. Gıybeti edilen kişi umursamadıktan sonra bu davranış o kişiye zarar vermeyebilir. 

Lakin bu davranışın evvela kişinin kendisine zararı var. Zira gıybet eden kişi, hatayı kendisinde değil başkasında gördüğü için, iç muhasebe yapma imkanı bulamaz. 

Hatayı hep başkalarında görmek ise kişisel yıkıma sebep olacağından bu yıkımın toplumsal adavetin kapısını aralayacağı aşikardır. 

Gıybet eden kişi aynı zamanda kibirlidir. Zira kendisini merkeze alarak konuşmakta ve kendisinin dışındakileri tahkir ve terzil etmektedir. Kendisini adeta sütten çıkmış ak kaşık gibi görmektedir. Öyle olmadığını söylese dahi hali, ahvali ve etvarı bu sözünü tekzip etmektedir.  

Evet gıybet, kişinin içindeki kibir ateşine odun atmak gibidir. Her gıybet, o ateşi biraz daha alevler. Giderek o yangın, tüm benliği istila ederek, manevi bir yangının olmasına neden olur. 

Kimse kendi hayatında melek değildir. Suçlulara bakarken de bunu aklımıza getirmeliyiz derim hep. Evet, belki onların işlemiş olduğu o koca koca suçları irtikap etmedik hayatımızda. Onlar gibi sabıkalı değil sicilimiz.Evet, belki sicilimiz onların siciline benzemiyor ama mazimiz de onların ki gibi olmadığını da bilmeliyiz. 

 Babamız hırsız olduğu için sabıkalı olmadı hiç. En yakınlarımızın para için fahişelik yaptığına şahit olmadık. Komşumuz tarafından taciz edilmedik. Aile fertlerimizden hiç biri, gözümüzün önünde silahla öldürülmedi.  

İnanırmısınız bunları yazarken bile tahayyülümden kendisiyle konuştuğum onlarca mahkum aklıma geliyor. Evet, onları o hale sokan mutlaka bir saik var. Öyleyse en ağır suçu irtikap eden insanları dahi düşünürken dikkatli olmalıyız. 

Belki ben o ortamlardaki karanlık tecrübeleri yaşasaydım hayatımı devam ettirmeye dahi muktedir olamayacaktım şeklinde, daha başka bir perdeden yargılayıcı olmadan yaklaşmak gerek. 

Sanırım bunu sadece suçlular için değil ilişki sorunu yaşadığımız herkes için yapmalıyız. Belki de kendimize karşı da, acımasız olmadan iç kritik yapabilmeliyiz. 

Kanımca gıybeti bırakmak insan da en fazla öz eleştiri yapabilme kabiliyetini geliştirecektir. 

Medeniyet olarak düşünürsek yine kendimizle övünmek yerine iç eleştirimizi yapabilmeliyiz. Buna evvela başka medeniyetlerin giybetini yapmaktan vazgeçerek başlamalıyız.  

Başımıza ne geldiyse dış güçler yüzünden geldi şeklindeki tasavvur bizi içten içe çökertmektedir. Zaten Kur'an da tersini söylemiyor mu? " Size isabet eden bir musibet, kendi ellerinizin kazandığı yüzündendir!" (Şura: 42:30) 

Gıybet, öz eleştiriye mani olduğundan, en fazla kişinin kendisine zarar verir. 

 Selam ve dua ile