MİRASÇILARA İNTİKAL EDEN ÖZÜRLÜ ARACI İLE İLGİLİ ÖTV VE MTV MÜKELLEFİYETİ

Engelli bireylerin ölümü sonucunda varislerine intikal edecek olan Mtv ve Ötv istisnası kapsamında bulunan taşıtların motorlu taşıtlar vergisi ve özel tüketim vergisi yönünden mükellefiyet durumu nedir? Mtv ve Ötv istisnası devam eder mi? İstisnanın devam etmesi için hangi şartlar sağlanmalı? Konuyu,  ilgili kanun maddeleri ve açıklayıcı özelgelerle netleştirmeye ve siz değerli okuyucuları bilgilendirmeye çalışacağım. 

                A-MOTORLU TAŞITLAR VERGİSİ YÖNÜNDEN

                10/1/2004 tarih ve 25342 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 21 Seri No.lu Motorlu Taşıtlar Vergisi Genel Tebliğinin"II-İSTİSNALAR" başlıklı bölümünde malûl ve engellilere uygulanacak istisna için iki kıstas söz konusudur;

                1-Sakatlık Dereceleri % 90 ve Daha Fazla Olan Malûl ve Engellilere Ait taşıtlarda

İstisna Uygulaması Sakatlık dereceleri % 90 ve daha fazla olan malûl ve engellilerin bu durumlarını tam teşekküllü Devlet hastanesinden alınmış olan sağlık kurulu raporu ile ilgili vergi dairelerine belgelendirmeleri halinde, söz konusu malûl ve engellilerin kendi adlarına kayıt ve tescil edilmiş olan taşıtları, motorlu taşıtlar vergisine tabi tutulmayacaktır. Bu istisnadan yararlanmak için, söz konusu malûl ve engellilere ait taşıtın özel tertibatlı veya özel tertibatlı hale getirilmiş olması şartı aranmayacaktır.

2 - Diğer Malûl ve Engellilere Ait Taşıtlarda İstisna Uygulaması

Sakatlık dereceleri % 90 dan az olan malûl ve engellilerin bu durumlarını; tam teşekküllü Devlet hastanesinden alınan sağlık kurulu raporu ile belgelendirmeleri ve kendi adlarına kayıt ve tescilli olan taşıtların engellilik haline uygun özel tertibatlı veya özel tertibatlı hale getirilmiş taşıtlar olduğunu belirten "Motorlu Araç Tescil Belgesi"nin ilgili tescil kuruluşlarınca onaylanmış örneği ile "Araçlar İçin Teknik Belge" ve "Proje Raporu"nun aslı veya noter onaylı örneğini ilgili vergi dairelerine ibraz etmeleri halinde bu istisna hükmünden yararlanabileceklerdir.

Bu hükümler çerçevesinde istisnadan faydalanılarak alınan engelli aracının istisnasının devam edebilmesi için adına tescil ve kayıt yapılacak olan varisin; engellilik halinin bulunması, engellilik durumunun % 90 üzeri olması halinde herhangi bir tertibata gerek olmadığı,% 90 altındaki engellilik durumunda ise sakatlık durumuna uygun tertibatın yapılması gerekmektedir.Aksi halde Motorlu Taşıtlar Vergisi yönünden istisna uygulanması mümkün değildir.

B-ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ YÖNÜNDEN

4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun 7.maddesinin 2 numaralı bendinde; belli tutar ve motor hacimleri belirtilen araçların %90 ve üzeri engelliler tarafından 5 yılda bir defaya mahsus olmak üzere ilk iktisabında Özel Tüketim Vergisi’nden istisna edildiği hüküm altına alınmıştır.Bu hüküm çerçevesinde konuyla ilgili olarak Ankara Vergi Dairesi Başkanlığı Mükellef Hizmetleri Kdv ve Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü tarafından 02.03.2011 tarihinde çıkarılan özelgede konuya açıklık getirilmiştir.İlgili özelgede; muristen mirasçılara sadece bir aracın intikal etmiş olması, bundan başka mirasçılara intikal etmiş başka bir mal bulunmaması halinde, aracın miras hisselerinin tek bir mirasçıya devredilmesinin, devralan mirasçı açısından (kendi miras hissesine karşılık gelen kısmı hariç olmak üzere) "veraset yoluyla intikal" olarak değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır. Bu işlemin, bir ivaz karşılığında yapılmasının satım, ivazsız olarak yapılmasının ise bağış olarak değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu şekilde satım veya bağış olarak gerçekleşen devir işleminde Kanunun 15'inci maddesinin 2'nci fıkrasının (a) bendi kapsamında ÖTV uygulanması gerekecektir.

Ancak, muristen mirasçılara intikal etmiş olan terekenin birden fazla mal veya haktan ibaret olması halinde, diğer mirasçıların lehine miras hakkından feragatini gösteren belgenin ibrazı şartıyla istisnadan yararlanılmış olan aracın lehine feragat edilen mirasçıya intikalinin, "veraset yoluyla intikal" olarak değerlendirilmesi mümkün bulunmaktadır. Bu durumda istisnadan yararlanılan aracın bu şekilde varise intikali ve murisin istisnadan yararlandığı tarihten itibaren 5 yıllık sürenin bitimine kadar varis adına kayıt ve tescilli kaldıktan sonra satışında da ÖTV uygulanmayacağı görüşü ortaya konmuştur. Ayrıca, terekede yer alan diğer mal ve/veya hakların değerinin taşıtın değeri ile mütenasip (orantılı) olması gerekmektedir. Aksi takdirde, diğer mirasçıların vereceği feragatnameye istinaden taşıtı devralan mirasçının taşıt üzerindeki kendi mülkiyet hakkına (miras payına) karşılık gelen kısım hariç olmak üzere, bu işlem "veraset yoluyla intikal" olarak değerlendirilmemektedir.